Een advies vaststellen voor leerlingen in groep 8 is altijd een enorme klus.
Je bekijkt alle informatie nog eens, weegt af, gunt kansen, probeert een stukje in de toekomst te kijken.
Maar hoe stel je een advies vast in deze bijzondere tijd? Wat laat je meewegen, kun je alle informatie wel goed gebruiken?
In deze blog geef ik antwoord op een aantal vragen die ik, en jullie ongetwijfeld ook, mezelf stelde.
Kansrijk adviseren
Naar aanleiding van het event “Kansrijk adviseren” schrijf ik deze blog.
Ik probeer alle informatie samen te vatten en de tips die tijdens het event naar voren kwamen, deel ik met jullie.
Kansrijk adviseren, als het goed is deed je dat al. Maar op dit moment mis je een deel van de informatie die je anders wel had.
Je hebt je leerlingen een periode niet gezien en ook vorig jaar zaten kinderen een flinke tijd thuis.
Logisch dat leerlingen een andere ontwikkeling laten zien dan in andere jaren. Het onderwijs heeft er anders uitgezien en leerlingen hebben misschien minder kunnen profiteren van het onderwijs. Dan hebben we het nog niet eens over de impact op het welbevinden.
Minder leergroei
Voor veel leerlingen zal er sprake zijn van minder leergroei dan zij wellicht anders zouden laten zien.
Onderzoek laat zien dat de verschillen tussen die verminderde leergroei op scholen erg groot is.
De kans dat een leerling die normaal een I-score laat zien, nu een minder grote sprong maakt is op scholen met een lage schoolweging 27%, terwijl de kans op scholen met een hoge schoolweging oploopt tot 41%. Tijdens het event is er geen data over leerlingen met een IV of V-score, maar ik kan me zo voorstellen dat de kans op verminderde leergroei ten opzichte van andere jaren alleen maar groter is.
Perfecte aansluiting
Als school zoek je altijd naar het perfect passende advies. Een advies waarmee de leerling zoveel mogelijk aansluiting vindt op cognitief en sociaal vlak. Maar ook een advies waarbij de leerling kan doorgroeien in tenminste hetzelfde tempo als op de basisschool. Toch is er nog steeds sprake van onderadvisering; leerlingen krijgen een lager advies dan op basis van cognitie passend zou zijn. In sommige gevallen komt dit door de sociaal emotionele ontwikkeling van een leerling. In veel gevallen door een aantal andere factoren. Zoals in het event genoemd wordt, “dit gebeurt altijd uit liefde, geen leerkracht wil dat zijn leerlingen op zijn tenen moeten lopen door een niet passend advies”. De adviezen in schooljaar 2019-2020 zijn een stuk praktischer dan in de jaren ervoor. Het ontbreken van de eindtoets heeft voor veel leerlingen impact gehad. We weten uit onderzoek dat de eindtoets vooral voor leerlingen uit de meer “kansarme” milieus werkt als een gelijkmaker.
Een ander belangrijk punt bleek de aanname dat leerlingen kunnen doorstromen of stapelen; met andere woorden de leerling met een niet passend advies, stroomt op het VO door. Veel basisschoolleerkrachten gaan ervan uit dat dit een reële kans is. De praktijk (en onderzoek) laat zien dat de kans dat leerlingen doorstromen in het meest gunstige geval slechts 25%. Dan gaat het om leerlingen waarbij alles meezit. Voor leerlingen met meer obstakels op hun pad is die kans vele malen lager.
Maar, wat dan wel?
Maar wat doe je dan dit jaar? Je hebt een groep waarvan we weten dat zij inmiddels tweemaal in een spannende periode thuis onderwijs hebben gevolgen. Hoe goed we ons best ook doen, voor veel leerlingen betekent dit dat ze minder profiteren van jouw aanbod.
Onderstaande adviezen noemden ze in het event.
- Ga uit van potentieel, niet van actueel; met andere woorden probeer je niet teveel te focussen op wat je nu ziet van leerlingen. Probeer te zien wat er mogelijk is. Ontzettend lastig, want hoe kijk je in de toekomst?
- Geef, waar mogelijk, dubbele adviezen. Onderzoeken laten zien dat leerlingen met een dubbeladvies veel vaker belandden op het meest theoretische advies van het dubbeladvies.
- Gebruik je professionele intuïtie. Zeker als je al jaren in de bovenbouw lesgeeft en adviezen samenstelt, kun je vertrouwen op je professionele onderbuikgevoel.
Let op: hier zit een risico dat je je persoonlijke voorkeuren laat meewegen. Je bent een mens, helemaal objectief wordt het niet. Je hier bewust van zijn, helpt al enorm. - Kijk naar het verleden en onthoud dat een “hoge” toetsscore geen toeval kan zijn. Een “slechte” toetsscore kan komen door omstandigheden. Ook als deze omstandigheden van langere duur zijn, zoals een onrustige thuissituatie.
- Gebruik gegevens uit vorige jaren rondom jullie advisering. Bekijk bij hoeveel % jullie na de eindtoets hebben moeten heroverwegen. Dikke kans dat je dat % ook dit jaar weer zult meemaken. Ook als dat op basis van de gegevens (nog) niet zichtbaar is. Kijk dus met die data nog eens kritisch naar de adviezen
- Gebruik ook de “zachte” vaardigheden. Er zijn legio overzichten die als hulpmiddel te gebruiken zijn. Wees je bewust dat elk document slechts een hulpmiddel is en wees alert op “hokjes”denken. Een document is nooit een vervanging voor de expertise van de leerkracht en mag er nooit voor zorgen dat je gekleurd gaat kijken
- Voor de toekomst: Draai het eens om, bedenk je tijdig voor leerlingen waar je naar toe wilt werken. Bepaal daarna wat er voor nodig is. Voorzie je leerling van feedback op het eigen leerproces om hem zich te optimaal te laten ontwikkelen. Ook je schoolweging en het nieuwe onderwijsresultaten model kunnen je helpen om vast te stellen hoe je aanbod er het beste uit kan zien. Zet hoog in, zie kansen; Het pygmalioneffect is sterk.
Er ligt een flinke taak op alle scholen te wachten. Zeker in tijden waarin alles op z’n kop staat wordt het er niet makkelijker op.
Met de informatie en tips in deze blog ben je hopelijk een stap dichterbij een goed passend advies voor al jullie leerlingen.
Neem eens een kijkje in de webshop of tussen de gratis documenten van Groei om je te helpen groeien naar sterker onderwijs.